Hoe herken je het en wat doe je eraan?
Bijna 90 procent van de Nederlanders heeft er nog nooit van gehoord: macula-degeneratie. Toch is deze oogaandoening de belangrijkste oorzaak van ernstige
slechtziendheid. Het is inmiddels goed te behandelen, maar dan moet je er wel snel bij zijn. Hoe herken je het en wat kun je eraan doen?
Mp>Met arrogantie heeft het niets te maken; dat mensen met macula-degeneratie hun kennissen op straat niet groeten, komt doordat ze hun gezicht niet herkennen.
Een bril opzetten, helpt niet tegen de grijze waas die er over het midden van hun gezichtsveld ligt. Die ‘grijze vlek’ wordt steeds groter en uiteindelijk
kunnen patiënten zo ernstig slechtziend worden, dat ze niet meer kunnen autorijden, lezen of televisiekijken.
macula-degeneratie is de belangrijkste oorzaak van ernstige en blijvende slechtziendheid in de westerse wereld bij mensen van boven de vijftig jaar. In
Nederland hebben naar schatting 70.000 tot 100.000 mensen maculadegeneratie. Daarnaast zijn er naar schatting 400.000 tot 500.000 mensen met een beginnend
stadium van de oogaandoening, soms zonder het zelf te weten.
Dat mensen met macula-degeneratie steeds slechter gaan zien en minder details kunnen onderscheiden, komt doordat de lichtgevoelige cellen op hun netvlies
langzaam afsterven. De meeste van die cellen, de ‘kegeltjes’, bevinden zich op het centrale deel van het netvlies, de macula lutea. Uiteindelijk valt het
centrale deel van het gezichtsveld helemaal uit: er ontstaat een ‘grijze vlek’ (die overigens alle schakeringen grijs kan hebben en zelfs zwart kan zijn).
Drie risicofactoren
Deskundigen weten nog steeds niet precies waardoor de oogaandoening ontstaat. “Wel weten we dat er drie grote risicofactoren zijn”, zegt oogarts Carel Hoyng
van het Universitair Medisch Centrum St Radboud in Nijmegen. Hij is voorzitter van de Macula Degeneratie Werkgroep van het Nederlands Oogheelkundig Gezelschap
en een van de belangrijkste deskundigen op dit gebied in Nederland. “De belangrijkste oorzaak is erfelijkheid”, zegt hij. “Als een van je ouders, broers
of zussen macula-degeneratie heeft, heb je zelf vier keer meer kans op de aandoening dan mensen bij wie het niet in de familie voorkomt.”
‘Speciale lens biedt mogelijk uitkomst bij maculadegeneratie’
Contactlenzen kunnen je zicht heel erg verbeteren, maar voor mensen met de oogaandoening macula-degeneratie maken ze geen verschil. Onderzoekers hebben nu een lens ontwikkeld die het zicht van deze patiënten mogelijk wel verbeterd.
Leeftijdsgebonden
Leeftijdsgebonden macula-degeneratie is de belangrijkste oorzaak van slechtziendheid en blindheid bij ouderen. Een team van onderzoekers uit de Verenigde Staten en Zwitserland onder leiding van Joseph Ford van de University of California maakte een lens met daarin een soort telescoop die kan wisselen tussen normaal en vergroot zicht. Met verdere aanpassingen kan dit betekenen dat patiënten met macula-degeneratie relatief gemakkelijk hun zicht kunnen verbeteren.
Zien
Visuele hulpmiddelen die inkomend licht vergroten helpen mensen met macula-degeneratie doordat het licht zich beter verspreid over de onbeschadigde delen van het netvlies. Hierdoor is het voor patiënten met de oogaandoening gemakkelijker om te lezen, om gezichten te herkennen of om zichzelf te verzorgen. Tot nu toe waren er alleen grote telescoopachtige hulpmiddelen die dit voordeel boden of kleine microtelescopen die met een operatie ingebracht moesten worden.
Lens
De lens is volgens de onderzoekers een aantrekkelijke compromis tussen de operatie en de telescoop. Het binnenste gedeelte van de lens biedt normaal zicht, terwijl de rand van de lens je zicht 2,8 keer vergroot. Om te wisselen tussen het normale en vergrote kijken, moet je een speciale bril dragen. Deze bril blokkeert of de vergrote of de normale lichtstralen.
Het ontwikkelen van de lens bevindt zich nog in de eerste fase. De gebruikte materialen zijn nog verre van ideaal voor de menselijke ogen. De onderzoekers hopen dat hun lens uiteindelijk patiënten met macula-degeneratie kan helpen. In ieder geval tot er een meer blijvende behandeling voor de aandoening wordt gevonden.
Het werk is gepubliceerd in het tijdschrift Optics Express.
Door: Annemieke Hoogland
Bronnen: Science Daily
28-06-2013
http://www.gezondheidsnet.nl/uiterlijk/nieuws/11464/speciale-lens-biedt-mogelijk-uitkomst-bij-maculadegeneratie
[/responsivevoice]